top of page

Rippled surface

een tocht over het water

Maurits Cornelius Escher (1898-1972)

Anker 1
Zo laat ons dan proberen om de berg op te klimmen, niet door te trappen op wat er onder ons ligt, maar door ons op te trekken aan wat zich boven ons bevindt, voor mijn part aan de sterren; amen
(M.C. Escher)
Anker 2

Stilstaand water

Een linoleum snede. Dit is 1 van Eschers kenmerken. Vaak gebruikt hij een spiegel om een snede te maken en zijn favoriet is de bolspiegel. Zijn werk is opgedeeld in twee categorieën. "De rimpling" hoort bij het tweede, spiegeling in de natuur.

Zijn oudste zoon George Escher verteld hoe zijn vader op dit idee was gekomen.

Verhaal van George - Gwynyth
00:0000:00

scroll om verder te gaan

(als je op de afspeelknop van de opname klikt zal de achtergrondmuziek stoppen. Moest je dit weer willen afspelen klik dan op de afspeel knop beneden rechts)

M. C. Escher

Maurits Cornelis Escher (bovenste foto) is een van 's werelds meest beroemde grafici. Gedurende zijn leven maakte M.C. Escher 448 litho's, houtsnedes en houtgravures en meer dan 2000 tekeningen en schetsen. M. C; Escher,

Geboren: 17 juni 1898, Leeuwarden, Nederland. Getrouwd: 1924, Italië. Overleden: 27 maart 1972, Laren, Nederland. Door zijn leraar Samuel Jessurun de Mesquita (onderste foto) mocht hij stoppen met bouwkunde en verdergaan in grafisch ontwerp nadat hij zijn linoleumsnede en schetsen liet zien. Deze man heeft zijn wereld geopend als kunstenaar.

Leraar en goede vriend

Samuel Jessurun de Mesquita. Hij staat vooral bekend door zijn 'sensitivistische tekeningen', bizarre, vaak karikaturale voorstellingen. Niet alleen M. C. Escher maar ook Reijer Stolk, klasgenoot van Escher en ook leerling van Samuel, was zijn vriend. Samuel was Portugees-Joods waardoor hij zoals velen de tweede wereld oorlog niet overleefde. Hij werd op 1 februari 1944 gedeporteerd naar Auschwitz, waar hij vermoedelijk meteen na aankomst door de nazi’s werd vermoord. Zijn hele familie was kunstzinnig aangelegd en zijn laatste houtsnede was gemaakt in 1940.

Waarom een rimpeling?

Toen Escher dat exact momentopname zag van een eekhoorn die een eikel liet vallen in het water terwijl hij er ondersteboven naar keek werd hij er helemaal door gevangen. Hij moest en zou dit maken. Maar om dat te doen moest Escher eerst een manier vinden om dit fenomeen na te bootsen. uiteindelijk vindt hij het en zegt Escher het volgende: “Twee regendruppels die in een stille bosvijver vallen, verstoren met hun concentrisch uitdijende rimpelingen de rust van het overigens roerloze spiegelbeeld van een boom met de maan daarachter. De perspectivisch weergegeven cirkels zijn het enige middel waarmee wijking van het oppervlak wordt gesuggereerd.”

Een puzzel

320mm x 260mm linoleumsnede in zwart en grijsbruin, gedrukt van twee platen. De complexe structuur beneemt je eigenlijk het zicht op het onderwerp namelijk de maan die door de kale takken van een boom schijnt. Als je dit wel ziet, blijft het even een mysterie waarom die lucht dan zo is gekronkeld tot het kwartje valt en je de associatie met water, een plas, een vijver krijgt. Er is nergens houvast voor het oog, geen oever, of geen watervogel. Dit is een bijna willekeurige uitsnede van een spiegeling uit de natuur. Doordat de prent een deel van een groter geheel weergeeft, kan in je hoofd in feite een geweldig meer ontstaan.

Anker 3

Een inspiratiebron

Escher werkt graag veel met optische illusies. Zijn werk inspireert daarom ook vele andere kunstenaars. Rippled surface is meer ene natuurgetrouw kunstwerk, maar zijn andere werken zoals de onmogelijke figuren, en hierbij heb ik het over relativiteit, hol en bol, klimmen en dalen, de waterval,... Al die andere werken hebben vele geïnspireerd zoals "Ustwo". Deze designers hebben een ipad spel gemaakt volledig gebaseerd op het werk van Escher met name de gebouwen.

Anker 4

Jaren 18-1900

In de jaren 18-1900 was er veel gebeurt. Zoals bijvoorbeeld wereld oorlog twee, wat misschien de meest bekendste gebeurtenis is, maar ook de eerste socialistische minister ter wereld, het toenemende verkeer met de lopende band en opkomende auto's, grootschalige herbebossing in Nederland, de poolexpeditie en nog veel, veel meer met onder andere sport, cultuur, watenschap etc.

Mode

De korset verdwijnt en er komt een einde aan een periode van van de vele tierlantijntjes zoals strikken, pluimen, nauwsluitende kragen en andere versiersels waardoor jurken er gingen uitzien als geschenkverpakkingen. Vrouwen beginnen nu ook broeken te dragen en na de oorlog is er weinig bescheidenheid en nuchterheid in klederdracht, maar later wordt het weer zeer bescheiden tot na de crisis. Na de crisis gaat de vrouwe mode eleganter worden totdat men streeft voor de perfecte modevrouw. Bij de man word vooral de bolhoed en de hoge hoed enorm populair.

Anker 5

Een leven vol kansen

Escher wou altijd al een graficus worden, maar nadat hij gezakt was voor zijn eindexamen, en na een kort intermezzo in Delft, begon M.C. Escher met zijn lessen bouwkunde aan de School voor Bouwkunde en Sierende Kunsten in Haarlem. Na een week wou hij hiermee al ophouden en met de steun van zijn leerkracht kon hij door naar graficus.

Passie voor zijn hobby

In Eschers levensloop heeft hij meer dan 2000 tekeningen gemaakt, meer dan 440 litho's en houtsnede's. Tijdens wereld oorlog 2 had Escher al meer dan 130 symmetrische tekeningen gemaakt. Hij speelde met architectuur, perspectief en onmogelijke ruimtes. Vaak als je naar een van zijn werken kijkt kijk je niet uit je eigen ogen maar uit die van Escher zelf waardoor zijn wereld opengaat voor jou.

Liefde voor het leven

Na zijn school ging M.C.Escher rond rijzen door o.a. Italië. Hier vond hij de vrouw van zijn leven Jetta Umiker. Nadat ze getrouwd waren reisde ze 11 jaar door Italië om dan uiteindelijk terug te keren naar Eschers geboorteland Nederland. De twee liefdesduifjes hebben samen ook 3 zonen op de wereld gezet.

Anker 6

Metamorfose en symmetrie

Sinds Escher in het Alhambra, een veertiende-eeuws kasteel in Granada, Spanje bezocht was hij gefascineerd door geometrische figuren. Hij had ook een obsessie met symmetrie. Men weet het niet zeker maar velen speculeren dat hieruit Eschers Metamorfoses zijn geboren. Afbeeldingen die helemaal in een cirkel rond gaan terwijl ze veranderen totdat ze weer hun basisvorm aannemen.

Anker 7

Zijn laatste werk

1969 Houtsnede in oranje, groen en zwart, gedrukt uit 3 blokken. 447mm x 498mm. Drie realistische slangen vormen een ronde vlakvulling. Een slingerende, sublieme synthese tussen alfa en bèta. De cirkel is letterlijk rond. Dit was M.C. Eschers laatste werk voor hij stierf aan kanker.

bottom of page